فارس من| اهمیت نهادینهشدن تربیت هویتی در تعلیم و تربیت/ مربی باید دانشآموز را جذب دین کند، نه جذب خود
تاریخ انتشار: ۲۳ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۲۳۸۵۰
به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیتهای دینی خبرگزاری فارس تربیت هویتی از جمله موضوعاتی است که توسط آیتالله میرباقری و شاگردان ایشان در دستور کار قرار گرفته است.
یکی از مخاطبان خبرگزاری فارس با ثبت سوژهای در سامانه فارس من خواستار پیگیری این موضوع و رفتن فضای تعلیم و تربیت کشور به سمت تربیت هویتی شد که برای مشاهده این سوژه میتوانید از اینجا اقدام کنید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
منظور از تربیت هویتی این است که یک فرد به گونهای تربیت شود که خودش و با اختیار مسیر درست یعنی اسلام را انتخاب کند و دنباله رو مربیاش نباشد. اینگونه در لغزشگاهها به خوبی راه درست را تشخیص داده و در آن گام میگذارد. مثلاً فرد در دوران کودکی خود به نحوه تربیت و با آموزههای دینی آشنا شود که در هفت سال دوم زندگی خودش راه درست، یعنی راه قرآن و اهل بیت (ع) را در پیش گرفته هویت درست خودش را پیدا کند و در مسیر درست پیش برود.
دفتر مطالعات تربیت آینده، موضوع تربیت هویتی را در دستور کار قرار داده که برای آشنایی با برنامههای این مرکز درباره موضوع تربیت هویتی با حجتالاسلام سیدجعفر دزفولیان معاون این دفتر به گفتوگو نشستیم.
تربیت هویتی چیست؟
وی درباره نظریه «تربیت هویتی» گفت: انسان استعدادهای گوناگونی دارد. هر استعدادی در جای خود اهمیت دارد و باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد و شاید روشهای مختلف تربیتی از همین جا پدید آمدند که هر گروهی روی یکی از جنبهها و ساحتهای وجودی انسان تکیه میکند. نظریه «تربیت هویتی» چند ماهی است که در مؤسس مطالعات تربیت آینده و تحت اشراف آیتالله میرباقری و حجتالاسلام طباطبایی مطرح شده است. منظور اساتید از تربیت هویتی، بسترسازی جهت رشد اختیار انسانها و شکل دادن به روحیات،گرایشات، تعلقات، ذهنیات و اعتقادات آنهاست.
محدود و بسته بودن محیط تربیتی در مقابل تربیت در اجتماع و صحنه
معاون دفتر مطالعات تربیت آینده با بیان اینکه در گذشته گروههایی بودند که اغلب منش عرفانی داشتند، گفت: آنها با بستن محیط برای دانشآموز سعی در تربیت او داشتند. به عنوان مثال به او میگفتند هر کاری میخواهی انجام دهی باید با مربی هماهنگ کنی، هر جایی میخواهی بروی و هر راهی را میخواهی انتخاب کنی باید از مربّی اجازه بگیری و ... اما در مدل تربیت هویتی ما به این قائلیم که شخص باید در بستر اجتماع رشد کند و این رشد اختیار به این معنی نیست که مربی همه کاره او باشد.
باید اختیار انسان رشد کند تا خودش راه درست را انتخاب کند
وی ادامه داد: بسیاری از گروههای تربیتی قائل به محیط باز و اجتماعی هستند ولی میگویند مربی صرفاً باید به دنبال ترغیب دانشآموز به مناسک و رفتارهای دینی و تربیتی باشد و لذا مدام به دنبال ایجاد بسترها و فضاهایی هستند تا در آن رفتارهای تربیتی آنها را تقویت کنند و به نوعی رفتارگرا هستند. اما ما به دنبال رفتار تربیتی نیستیم، به دنبال اختیار متعالی در افراد هستیم، به دنبال رشد اختیار او هستیم تا اگر در دنیای کفر هم بود نلغزد.
مربی باید دانشآموز را جذب دین کند، نه جذب خود
دزفولیان با اشاره به اینکه بسیاری از رابطههای مربیان با متربیان به نوعی جذب به خود است نه جذب به مکتب و دین، گفت: ما میگوییم مربی وسیلهای است به سان یک جویبار آب روان که متربّی را به دریا متصل میکند. دریا کیست؟ امام معصوم (ع) و وقتی این آب روان در دریا حل شد و یکی شد، دریا او را به سمت اقیانوس بیکران راهنمایی میکند که این اقیانوس بیکران خداوند متعال است پس مقصد تربیتی ما در تربیت هویتی اتصال به خداوند متعال است و این اتصال باید از طریق اولیاء طاهرینش اتفاق بیفتد و مربی راه اتصال به اولیاء باید باشد و خودش موضوعیتی ندارد.
وی افزود: در این راه شاخصههای اصلی مدّ نظر را «فرهنگ حاکم بر نظریه» نام گذاشتهایم. ما به این قائل هستیم که این شاخصها را باید از دین بگیریم و از خودمان نسازیم. در مرحله دوم به سراغ سنجهها و مراحل رسیدن به شاخص میرویم. در این مرحله به این سؤال پاسخ میدهیم که شاخصها چگونه تحقق پیدا میکنند؟
تثبیت هویت فرد در هفت سال دوم زندگی
معاون دفتر مطالعات تربیت آینده ادامه داد: در مرحله سوم به سراغ راهکار عملیاتی کردن سنجهها میرویم بعد از بیان این سه مرحله، حال میتوانیم بگوییم که منظور ما از «تربیت هویتی» اولاً توجه به دورههای مختلف تربیت انسان است، طبق روایات در دوره اول یعنی از تولد تا هفت سالگی شخصیت کودک شکل میگیرد، اما این شکلگیری به معنای تثبیت شخصیت نیست، بلکه به مانند قالب گِلی است که نیازمند در کوره رفتن و پخته شدن است. در هفت سال دوم و مرحله دوم تربیت، هویت فرد تثبیت خواهد شد. لذا دوره کودکی دوم و نوجوانی را دوره حیرانی و انتخاب هویت نیز مینامند. حال ما در این نظریه قائلیم که باید به نحوی در دوره اول کودک را به امام معصوم علیه السلام به عنوان راه نجات و راه اتصال و قرب به الله عاشق و آشنا کرد که ناخودآگاه او با اختیار خودش در دوره دوم هویت دینی را انتخاب کند.
هدایت و رشد انسان باید با اختیار خود باشد
دزفولیان با بیان اینکه خداوند متعال به دنبال رشد اختیار گونه افراد است، گفت: خدا اگر میخواست همه را هدایت میکرد همانگونه که در آیه ۳۵ سوره مبارکه انعام میفرماید: «وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَىٰ» اما مدل تربیتی خدا اینگونه نیست. خدا خیر و شرّ را در مقابل انسان قرار میدهد تا با اختیار خود به راه هدایت قدم بگذارد. در آیه ۱۷ سوره اسراء می فرماید: «کُلًّا نُمِدُّ هَٰؤُلَاءِ وَهَٰؤُلَاءِ مِنْ عَطَاءِ رَبِّکَ » خدا هر راهی را که انسان با اختیار خود برگزیند، او را در آن راه مدد خواهد کرد، خواه خیر باشد یا شرّ.
اجبار و رفتارسازی دینی در مدارس و مراکز تربیتی بیمعنی است
وی در ادامه گفت: پس اجبار و رفتارسازی دینی در مدارس و مراکز تربیتی بیمعنی است، ما نباید به اجبار دانشآموزان را به نماز بفرستیم، ما نباید به اجبار آنها را به هیأت یا مراسمات مذهبی ببریم، ما نباید به دانش آموزان به خاطر رفتار دینی امتیاز بدهیم، اینها همه تربیتهای غلطی است که نتایج غلطی به دنبال داشته و دارد، اگر رویه را اصلاح نکنیم.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: تربیت هویتی اختیار در انتخاب آیت الله میرباقری اختیار خود تربیت هویتی تربیت هویت رشد اختیار دانش آموز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۲۳۸۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش: مربیهای پرورشی ابزار مناسب برای تحقق اهداف تربیتی را ندارند
حجتالاسلام پورثانی با اشاره به اینکه طی سالهای قبل مربی پرورشی مدرسه به عنوان یک کارمند درجه ۲ نگاه میشد گفت: لزوماً هم مربی پرورشی کلاسی نداشته بود. همان طور که میبینیم امروز هم نیمی از مدارس کشور مربی پرورشی ندارند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: ما فقط در پایه هفتم و هشتم یک درس تفکر و سبک زندگی داریم، در پایههای دیگر درس خاصی در امور تربیتی نداریم؛ مربیهای پرورشی هم ابزار مناسب برای اهداف خود را ندارند.
در فضا، محتوا و نیروی انسانی کمبود داریم
وی با بیان اینکه فضا، محتوا و نیروی انسانی سه ضلع کار تربیتی است گفت: در هر سه ضلع ما دچار کمبود و مشکل هستیم. کار تربیتی تنها به وسیله آموزش و پرورش قابل جمع نیست؛ وظایف آموزش و پرورش هم با دیگر دستگاهها قابل مقایسه نیست. رهبری هم برای مسئله تاکید کردند.
حجتالاسلام پورثانی گفت: ما باید عرصه را برای همه دغدغهمندان عرصه تربیتی فراهم کنیم. یکی از موانعی که نمیتوانستیم بعد از ظهر مدارس و پنج شنبهها را در اختیار امور تربیتی قرار دهیم خوشبختانه با برنامه هفتم توسعه عملیاتی کردیم.
وی با اشاره به اینکه درب آموزش و پرورش به روی همه دغدغهمندان عرصه فرهنگی و تربیتی باز است؛ گفت: ۵۰ هزار گروه جهاد تبیین در سراسر کشور بزرگترین عملیات جهاد تبیین را راه اندازی کردند. اعتقاد ما و شعار دولت هم همین است که اگر میخواهیم در آموزش و پرورش اتفاقی بیفتد چارهای جز ورود با ضابطه گروههای جهادی ندارد.
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: شاخص اصلی ما رسیدن به حیات طیبه منطبق با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است. البته برخی معتقد بودند وزارت آموزش و پرورش باید به نام وزارت تربیت رسمی جمهوری اسلامی تغییر یابد؛ سند تحول هم بر مبنای تربیت است و حتی پیوست برنامه درسی آن را هم دیده است. طرح اتقان را هم با هدف تقویت روحانیت در مدارس راه اندازی کردیم.
معلوم نیست دانش آموز اوقات فراغتش را چگونه طی میکند
وی در خصوص باز بودن درب مدارس به روی دانش آموزان در روزهای پایانی هفته گفت: ما سند جامع اوقات فراغت دانش آموزان را نوشتهایم. تمام اوقاتی که دانش آموز در اختیار مدرسه نیست و معلوم هم نیست دانش آموز اوقات فراغتش را چگونه طی میکند. آموزش و پرورش به عنوان متولی اصلی تربیت، باید برای تمامی اوقات دانش آموز برنامه داشته باشد.
لزوم فعال شدن ۳۵۰ مدرسه توسط مساجد
حجتالاسلام پورثانی با بیان اینکه ۳۵۰ مدرسه توسط مساجد باید فعال شوند گفت: ما آماده میزبانی همه گروههای مردمی را که در چهارچوب انقلاب فعالیت کنند؛ در تابستان داریم. در ۷۲۵ منطقه آموزش و پرورش یک دبیرخانه اوقات فراغت داریم؛ هر فردی که دغدغهمند امور تربیتی است و برای این موضوع برنامه دارد میتواند به دبیرخانه مراجعه کند. ما این آمادگی این مسئله را داریم و معتقدیم که درِ مدارس را هم به روی گروههای مردمی باز میکنیم.
منبع: خبرگزاری مهر